Fendo Orella 101.8 FM


Tigrinya
Agost 4, 2010, 9:47 am
Filed under: Internazional, Luenga | Etiquetes: , , ,

A luenga tigrinya ye una luenga etiopica provenient d’o ge’ez, una luenga semitica meridional. O nombre d’a luenga, tigrinya, corresponde con o nombre d’a provincia de Tigray. Amás d’estar a luenga moderna que más se pareixe a o ge’ez, no’n se sabe guaire d’a historia lingüistica d’o tigrinya, pues totz os documentos escritos son relativament recients, ya que antes tot s’escribiba en l’antigo idioma ge’ez. Nomás que bi ha rarizas excepcions en escritos anteriors a o sieglo XIX, que ye quan bells viachers europeus replegón listas de parolas en tigrinya. O codice Loggo Sarda, trobau en a ilesia de Sarda, Etiopía, ye probablement a primer producción de literatura escrita y data d’o sieglo XIX.

O tigrinya ye parlau más que más por a población d’a provincia de Tigray en Etiopía y en as tierras altas d’Eritrea (en as provincias d’Akkele Guzay, Serae y Hamasien). Amás, o tigrinya se parla, prencipalment como segunda luenga, en a resta d’Eritrea.

Se calcula o numero de fablants de tigrinya en bells 6.7 millons de personas, d’os quals si fa u no fa 2 millons viven en Eritrea, lo que suposa alto u baixo lo 50% d’a población total d’ixe país.

O tigrinya ye, de conchunta con l’arabe, a luenga oficial en Eritrea, y ye o prencipal meyo d’amostranza, literatura y comunicación masiva en Eritrea. O tigrinya ye o tercer idioma más charrau d’Etiopía, do cuenta con o suyo espacio en a televisión nacional.

Ta escribir en tigrinya se fa servir o silabario etiopico provenient d’o ge’ez. L’orden d’a parola gosa estar sucheto, complemento y verbo.

En a versión eritreya d’o tigrinya bi ha una ripa de vocabulario italiano, producto d’a luenga colonización italiana d’iste país. Ista presencia ye muito menor en o tigrinya d’o norte d’Etiopía, país que se mantenió libre d’o colonialismo europeu. Tamién bi ha atras esferencias d’accento y vocabulario entre o tigrinya d’Eritrea y o d’Etiopía. Con tot y con ixo, istas variacions no obstruyen a comunicación.

En tot o territorio de parla tigrinya, a influyencia recient de l’amharico (idioma nacional d’Etiopía) sobre o tigrinya ye muito ampla, encara que no ye una influyencia guaire forana, ya que ambos idiomas tienen a mesma radiz, o mesmo alfabeto, gramaticas y vocabularios muito parellanos.


1 comentari so far
Deixa un comentari

[…] Tigrinya […]

Retroping per Luengas d’o mundo « Fendo Orella 101.8 FM




Deixa un comentari